Cannabinoid verlicht het lijden van ernstig zieke kinderen

De kinderarts, pijn- en palliatieve geneeskunde-specialist Priv. Doz. Sven Gottschling van het Saarland University Hospital in Homburg / Saar behandelt kinderen die ernstige pijn hebben als gevolg van ziekten zoals kanker, erfelijke ziekten of handicaps. Als hij de pijn van zijn kleine patiënten niet meer onder controle kan krijgen met conventionele medicijnen, schrijft Gottschling al vijf jaar dronabinol voor, het semi-synthetisch vervaardigde hoofdbestanddeel van de cannabisplant. Sven Gottschling ontving de eerste posterprijs voor de presentatie van zijn casusreeks op de Duitse pijn- en palliatieve dag in Frankfurt / Main.

Noah is vijf jaar oud. Hij kwam met een ernstige hartafwijking, complexere misvormingen en epilepsie werden toegevoegd. "De diagnostische lijst van Noach heeft twee pagina's," zegt Priv. Doz. Dr. Sven Gottschling die ziet er na het jongetje sinds 2007. Gottschling is een van een handvol van kinderartsen in Duitsland, die ook aanvullende opleiding als een pijn en palliatieve zorg. Hij is directeur van het Center for Children's Pijn en Palliatieve Geneeskunde aan het Universitair Ziekenhuis van het Saarland.

Noah is ook te zien op de poster waarmee de 38-jarige arts zijn collega's op de Duitse pijn- en palliatieve dag in Frankfurt informeert over zijn behandelresultaten met dronabinol bij in totaal acht ernstig zieke kinderen. Zijn presentatie werd zaterdag bekroond met de 1e posterprijs, het jurybesluit was unaniem.

Toen Gottschling in 2000 begon te werken in de Universiteitskliniek in Homburg, gebruikten zijn collega's de cannabinoïde al bij kinderen met kanker vanwege het eetlustopwekkende effect. Maar aangezien Gottschling herhaaldelijk de grenzen van de conventionele behandeling bereikte met kinderen met andere ernstige ziekten, begon hij het medicijn ook voor andere ziekten te gebruiken. Hij heeft nu acht kinderen behandeld met de meest ernstige meervoudige handicaps waarvoor hij met conventionele therapie het einde van de vlaggenmast had bereikt.

Als kinderen bijvoorbeeld aan spastische verlamming lijden, is baclofen het middel bij uitstek. "Maar er zijn altijd patiënten met de meest ernstige spasticiteit", weet Gottschling, "waar we het medicijn heel hoog moeten doseren, het effect is nog onvoldoende, maar de bijwerkingen zijn uitgesproken. De cannabinoïde heeft ook een antispastisch, analgetisch en anxiolytisch effect. Ook de kinderen profiteren hiervan.

Zoals Gottschling in Frankfurt meldde, ervoeren volgens de subjectieve beoordeling van de ouders alle acht kinderen binnen twee weken een significante verbetering van pijn en spasticiteit. De nachtrust verbeterde bij zes van de acht kinderen. Bij sommige kinderen konden de artsen de dosis pijnstiller verlagen. Vijf kinderen zijn continu in therapie. De duur van de therapie is tussen de 3 maanden en 5 jaar. Zelfs bij langdurig gebruik heeft Gottschling nog geen gewenningseffecten kunnen vaststellen die een dosisverhoging zouden vereisen.

In Duitsland is de drug, net als in alle andere landen, onderworpen aan de wetgeving inzake verdovende middelen. Artsen kunnen het voorschrijven als een receptgeneesmiddel met een BTM-recept. Zoals met de meeste geneesmiddelen die door kinderartsen worden gebruikt, zijn er geen klinische onderzoeken bij kinderen. Artsen moeten daarom zorgvuldig hun weg vooruit in de therapie zoeken. "In de doses die we gebruiken, hebben onze patiënten nog geen detecteerbare bijwerkingen ondervonden." Ook bij de zorgverzekeraars heeft Gottschling geen problemen, want hij documenteert zijn dossiers altijd zorgvuldig.

Vanaf april is Gottschling niet langer alleen verantwoordelijk voor de palliatieve geneeskunde voor kinderen: de universitaire kliniek richt een leeftijdsonafhankelijk centrum voor palliatieve geneeskunde op. "We zien keer op keer dat bijvoorbeeld jonge mensen die palliatieve zorg nodig hebben de kindergeneeskunde zijn ontgroeid, maar ook niet in goede handen zijn bij de afdeling volwassenen." Dat is de reden waarom Gottschling - die vanaf 1 april de hoofdarts is van het Centrum voor Palliatieve Geneeskunde en Pediatrische Pijntherapie - en zijn collega's zullen zorgen voor palliatieve patiënten van alle leeftijden - van premature baby's die slechts 500 gram wegen tot ouderen aan het einde van hun leven.

Wat de pediatrische palliatieve geneeskunde onderscheidt van de palliatieve zorg voor volwassenen, is het feit dat de kinderen vaak jarenlang worden opgevangen. Gedurende deze tijd zijn er altijd crises waarbij de kleintjes een bijzonder intensieve behandeling nodig hebben, maar daarna zijn ze weer enige tijd stabiel.

Noah's moeder belde Gottschling een paar dagen geleden om de dokter te vertellen dat ze de sterke pijnstiller (opioïde) zou gebruiken die Noah ook nodig had, iets lager, omdat ze de indruk had dat hij minder nodig had.

Bron: Frankfurt am Main [pijntherapie]