Gevolgen van het vleestekort in de Tweede Wereldoorlog
Degenen die in hun vroege jeugd tijdens de Tweede Wereldoorlog in Europa met vleestekorten te maken kregen, compenseren dit tijdelijke tekort vaak gedurende hun hele leven. Vooral vrouwen eten meer vlees en hebben daardoor meer kans op de complicaties van een hoge consumptie, zoals overgewicht en kanker. Dit is het resultaat van een gezamenlijk onderzoek van het Leibniz Center for European Economic Research (ZEW) in Mannheim, de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Global Labour Organization, waarvoor gegevens van zo’n 13.000 mensen uit Italië werden geëvalueerd.
De onderzoekers onderzochten hoe vleestekorten tijdens de Tweede Wereldoorlog in Italië de eetgewoonten, de body mass index (BMI) en andere gezondheidsparameters van de getroffenen en hun nakomelingen later in hun leven beïnvloedden. Om dit te doen, gebruikten ze gegevens van het Italiaanse Nationale Instituut voor Statistiek (ISTAT).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) was de voedselvoorziening in veel Europese landen slecht. In Italië daalde de gemiddelde vleesconsumptie per hoofd van de bevolking scherp, vooral tussen 1943 en 1944. Dit was deels te wijten aan het feit dat veel boerderijdieren werden geslacht om in de voedselbehoeften van het binnenvallende Duitse leger te voorzien en niet langer beschikbaar waren voor de bevolking. In 1947 was de vleesconsumptie in bijna alle regio's van Italië al teruggekeerd naar het vooroorlogse niveau.
Volgens de onderzoeksresultaten had een gebrek aan vlees in de vroege kinderjaren (tot de leeftijd van twee jaar) een bijzonder sterke impact. Er zijn ook aanwijzingen dat ouders de voorkeur gaven aan zonen boven dochters als het om voedselrantsoenen ging. Tussen 1942 en 1944 verloren meisjes onder de tweejarige kinderen meer gewicht dan jongens. De onderzoekers leggen uit dat meisjes meer last hadden van het gebrek aan vlees.
Op latere leeftijd aten de getroffen vrouwen elke dag vaker vlees dan mannen en hadden ze over het algemeen een minder uitgebalanceerd dieet. Ze hadden ook een grotere kans op overgewicht en obesitas en bepaalde vormen van kanker dan mensen die geen vleestekorten hadden ervaren. Na evaluatie van de gegevens zetten hun kinderen het ongezonde eetgedrag vaak voort tot in de volwassenheid.
“Zelfs een kortdurend tekort in de kindertijd heeft een grote invloed op de levensstijl en gezondheid van meerdere generaties”, vat Effrosyni Adamopoulou van de ZEW-onderzoeksgroep “Inequality and Distribution Policy” samen. Verder onderzoek zou moeten volgen om de verbanden beter te begrijpen en de resultaten te onderbouwen.
Heike Kreutz, www.bzfe.de
